Tuesday, January 5, 2010

LAZLAR

MS 3 - 4. yüzyıllar arasında kurulan ve MS 561 yılında yıkılan Lazi Krallığı döneminde, genel olarak Can/Çan/Zan olarak anılan birbiriyle akraba olan veya olmayan pek çok Kolh kabilesi, Giresun civarından, Kafkasya’nın iç bölgelerine değin yaşa-dıkları bölgede Laz/Lazi adını benimsemiş, bu isim Roma, Trabzon ve Osmanlı İmparatorlukları döneminde de geleneksel olarak kullanılmaya devam etmiştir.Bugün Rize’nin doğusunda yaşayıp adı Lazca (Lazuri nena) olan, Megrelce’yle akra-ba bir Kafkas dilini konuşan halktan farklı olarak, ana dili Türkçe veya Rumca olup, Laz adını benimseyen batıdakiler, asimilasyona uğramış aynı kabile mensupları değildirler. Kafkasya’nın Arap ordularının işgaline uğradığı dönemde bazı Kolh kabileri güneye bugün yaşadıkları bölgeye göç etmek zorunda kalmışlardır ve bugün Lazca konuşmaktadırlar. Batıdakiler ise ilk çağlardan beri yerlisi oldukları topraklarda yaşayan ve Anabasis’te (MÖ 401) Mossionik, Makron, Kolh ardından bir dönem Heniokhi olarak adlandırılıp, Lazi Krallığı döneminde diğer Kolh klanlarıyla birlikte aynı adı benimseyen halklardır. Çeşitli dönemlerde Yunanlı, Haldiyalı ve Türk klanlarıyla karışmalarına rağmen kısmen varlıklarını korumuş olmalıdırlar.
Bugun Lazlar yoğun olarak Pazar,Hopa,Ardeşen,Fındıklı,Arhavi,Artvin,Sakarya, İzmit,Bursa ve İstanbul'dayaşarlar.Bu yerlerin haricindeki yerleşkelerde de bir miktar Laz yaşamaktadır.Lazlar asıl yerleri ise Pazar ile Hopa arasıdır.Zaten Lazların anavatanlarıda buradadır.Eski çağlarda Lazistan Krallığı burada kurulmuştur.Cumhuriyet'in ilk dönemleri ve Osmanlı devrinde de Doğ Karadeniz Lazistan olarak geçer.Bugün Turkiye de 2a 800.000 civarında Laz bulunmakta. Ancak asimilasyon nedeinyle büyük bir çoğunluğu dilini,kültürünü kaybetmiştir.Laz'ım demekten korkar olmuştur.Lazlar çok şen,iyi insanlardır.Yüzleri gibi kalpleride güzeldir.Lazlar Doğu Kardeniz'in asıl sakinleridir.