The Pontian muslims at the target of Turkey

by Nikos Doukas
Ankara mounted new persecutions against the Pontian muslims, apparently within the scope of the much-advertised "friendship" towards the Kemalist regime. The Turkish authorities forbade the circulation of a book touching on the special cultural identity of the Pontians, while the Turkish gendarmerie has launched a campaign of intimidation and threats in the Pontus region.
Since 1996 the book "Pontos Kulturu" (The Culture of Pontus) of the Pontian writer Omer Asan has been on the bookstore windows in Turkey. We had suggested in November 2001 the Greek edition of the book in our book recommendations. It is a description of the Pontian dialect, the closest to the Ancient Greek spoken today language, the Pontian cuisine and jokes from the Pontian villages. The book was extremely popular in Turkey, especially among the Pontians, and was almost out of print. The author Omer Asan comes from the Greek-speaking area Of in Trapezous (Trebizond).
On 19th January in the TV programme "Ceviz Kabugu" (The nutshell), organized by the journalist Halki Cevizioglu of the Turkish channel ATV, Omer Asan was threatened by the representatives of the Turkish "Nationalist Action Party" (MHP), the notorious killers "Grey Wolves", and was forced to walk out. The Turkish Justice ordered the confiscation of the book and brought in an indictment against the writer Omer Asan and the publisher Ragip Zarakoglu for "insulting the person of Kemal". The Turkish minister of Justice Sami Tur, trying to excuse for the prosecution, commented that "nobody threatens Pontus (Karadeniz) and the relevant talk is excessive". Omer Asan was subjected to long-drawn-out interrogation, but no evidence turned up against him.
To justify the anti-Pontian campaign, the Turkish military made up "Pontian guerillas". On 5th December 2001 the Kerasous (Giresun) military governor brigadier Bakir Onurlubas claimed that "there are Greek secret plans for Pontus and the main reason Greece wants to open a consulate in Trapezous (Trebizond) is the wish to support the Pontus activities". In January the Constantinople (Istanbul) garrison commander Ali Giungior Ongioren said that "35 young men from the Pontus (Karadeniz) region support the separatist movement "Greek Pontus" and are trained in camps in Greece". Of course the Greek socialist government has not developed the slightest activity in Pontus, perhaps because it is so busy with the "friendship" activities towards the Kemalist regime. The statement was simply the occasion for the gendarmerie to mount a new wave of threats against the Greek-speaking Pontian muslims. According to the Federation of Pontians in Greece "in the 300 Greek-speaking villages in Pontus a negative climate reigns, pushing the Pontians to a new escape to Greece".
Links The controversial book of Omer Asan History and culture of Pontus TV channel ATV "Nationalist Action Party" (Grey Wolves)
Many of the Pontian muslims do not have a Greek national consciousness, but a simple consciousness of their special cultural identity. However the Kemalist regime does not tolerate any question of the exlusively Turkish Asia Minor myth it has constructed. Turkey deprives the Greek-speaking Pontian muslims of the elementary human rights (protection of customs, language and monuments). The prosecution against Omer Asan is the best opportunity for the Greek "minority" rights activists to prove their good intentions. What do the "Abdi Ipekci" award committee and the Greek Helsinki Watch have to say about the issue? In view of the Turkish persecutions against the Greek-speaking Pontian muslims, their silence tantamounts to complicity.
The anti-Pontian persecutions of Turkey should not go unanswered. Already the Center of Pontian Studies launched an appeal for solidarity with Omer Asan. It is the duty of the Pontian refugees' associations in Greece to bring the issue before the international organizations. The Greek government should raise the question in the Greek-Turkish talks, instead of discussing the endless absurd Turkish demands. The Hellenic Front follows with intense anxiety the latest developments in Pontus. Let everyone know that the times when the Turkish little tin gods "buried" such issues in common with Greek tricky politicians are gone for good.
Articles about the national issues page

The Pontian Question in the United Nations

Charalambidis Pontian Society of Thessaloniki ?Euxinos Leschi?- International League for the Rights and the Liberation of Peoples. Athens 2004 p. 183.This exceptional aesthetics book which circulated in the English language, includes all the interventions of writer for the Pontian question in the United Nations. The M. Charalambidis ringleader of recognition of genocide of Greeks of Pontos from the Greek Parliament, that in 1994 it established with law the 19th of May as day of memory, it assembled the texts that deposited in the Economic and Social Council of UN, that recommend original contribution in the affair of internationalisation of genocide and more generally in the Pontian question (kryptochristinians in Turkey, re-establishment of Pontians inhabitants from the t. USSR - Romania, etc ). Apart from historical importance texts to the UN which accepted the Organism in 1998, in 2002 and in 2004 - in the book is included also French, Spanish, Turkish, and the Russian translation – the writer mentions his interventions in the Organisation for the Security and the Cooperation in Europe, what became in 1998 ( included their Turkish and Russian translation). Still in the book are included the speeches of writer in international Congresses and events in Europe, in the USA and Greece for the question of internationalisation of genocide of Greeks of Pontos, the recognition of the 19 is May from the governor of New York G. Patakis, the Universal Declaration of the Rights of Peoples (Algiers 1976), while very useful it is also proved chronicle the historical course of Pont's inhabitants. The publication with his texts of ̮ Charalambidis, firstwho is related with the internationalisation of Pontian question constitutes a important make so much for the Pontians inhabitants what for all the Greeks. Initially for the Pontians inhabitants, it constitutes honour for them after a historical association as Pontian Society of Thessaloniki ?Euxinos Leschi? it plays a leading part in the publication proving that the Pontians exceeds their usual pastime with the dance and the song, intervening substantially in the promotion of their affair . At the same time the book constitutes for all the Greeks a proof for how it can exist action of society of citizens through real not governmental organisations as International League for the Rights and the Liberation of People, which contributes in the questions of defence of human rights and in the recognition of suppressed crimes. Finally, the volume can constitute driver for the Pontians lives in the abroad and mainly in the USA, Canada, Australia, that front in the negligence and delay of internationalisation of their affair from the hellenic state, they can with base this book undertake initiatives to the governments of their countries of stay. The recognition of the 19th May from the governor of New York -and New Jersey ( USA), from the city of Toronto ( Canada) with the existence of monument of genocide, from cities of Australia, shows what they can accomplish the Pontians. Theofanis Malkidis Ph D Democritus University of Thrace (Greece)

Anadolu'nun 'Romeyika'sı ölüyor

Nüfusunun çoğu büyükşehir varoşlarında kaybolan Oçena dilini de yitirmek üzere. Keşke hiç olmazsa dilbilimcilerin ilgisini çekse.Binlerce yıllık, antik ve muhteşem bir kültürün kalıntılarını sırtında taşıyan Oçena kaybedilmek üzere
25/02/2007 (2353 defa okundu)

VAHİT TURSUN (Arşivi)Evet, Anadolu'nun bir rengi daha yok oluyor... Her ne kadar son zamanlarda bunu fısıldayamaz hale gelmiş olsak da, hani şu zengin renklerinden, mozayiğinden söz edip bazen gurur duyduğumuz Anadolu'nun bir rengi daha, dünyanın gözü önünde silinip gidiyor. Bu sorunu detaylandırmadan önce, bu rengi yansıtan yerleşim birimlerinden birisi olan Oçena (Trabzon/Çaykara/Köknar) köyünden, orada yaşayan toplumun tarihsel arka planı ve kendine özgü kültürel yapısından söz edelim. Çoğumuzun şimdiye kadar adını dahi duymadığı bu köyü, en azından şimdiye kadar yaşatmış olduğu antik bir dilin yok oluşuyla tanıyalım.
Oçena... Oçena Karadeniz'de, Trabzon'un Soğanlı dağı vadilerinin birinde bir köy. Köknar, karaçam, gürgen, meşe, kestane, ceviz gibi ağaçlar ve daha binbir türlü bitki ve çiçekler arasında bir cennet; sayısız berrak su kaynaklarının, şarıl şarıl akan ırmakların, derelerin bulunduğu bir vatandır Oçena. Oçena'nın adı bazen Ogene'dir, hem Köknar hem Karaçam'dır. Etimolojik açıdan Elence Okena, Okinon'dur Oçena. İlk yerlileri Oçena'nın, muhtemelen firariydiler. Osmanlı baskısından kaçıp sığ ormanların kucağına sığınmış, ağaçların arasına karışarak saklanmış, kimsenin onları bulamayacağına inanmış kişilerdi. İlk evleri, ısındıkları ateşin kül ve kömür kalıntılarının ele verdiği mağaralardandı. Hazine var diye yıktığımız yatak yerleri, uygarlık izlerini yansıtan duvarcıklardandı. Ne kadar uğraştı didindiler bilinmez ama, ilk normal evlerini inşa eder etmez, yakalanmışlardı Osmanlı'ya. Kaydolmuşlardı reaya listesine; dağların özgür vatandaşlığı alınmıştı ellerinden, onu yaşamadan doyasıya. Tarih 1583'tü, keşfedildiklerinde. Sadece beş aileden oluşuyorlardı, dağın zirvesinde kurdukları biricik köylerinde, Oçena'da. Daha sonraki yıllarda, aralarına farklı yerlerden katılanlar oldu. 1613'e kadar, 49 aile daha katıldı saflarına. Yalnızlıkları bitmiş, muhtemelen şenlikler başlamıştı. Kim bilir ne sohbetler yapılmış, ne horonlar oynanmıştı her akşam, her evde. 54 ailenin dördü Müslüman olduğunu söylemişti Osmanlı saymanına. Gerçek mi değil mi bilinmez ama, Yunanlı yazar Kandilaptis, 1685'te Of despotunun kararıyla toptan Müslüman olduklarını yazar 'Ta Fitiana' kitabında.
Rumca ama... Oçenalılar, ayrı ayrı yerlerden, muhtemelen Trabzon merkezi başta olmak üzere, Sürmene, Bayburt vb. gibi yerlerden gelip yerleşmişlerdi. Aralarında, Konya civarından geldiğini söyleyen de var, Zaza Kürtlerinden olduğuna inanan da. Fırtınalı bir zamanda, Karadeniz dalgalarının vahşileştiği bir dönemde gelmişti çoğu. Anadili Rumca olan bir toplumun, Çaykara civarında 20'yi aşkın yeni köy kurup yerleşmek zorunda kaldığı bir dönemdi bu dönem. Bizimkiler de, -batan gemilerin yolcu ve mürettebatından- yüzerek Oçena limanına sığınmışlardı. Yaklaşık 150 yıllık Osmanlı'da, antik bir dili unutmadan konuşan kaptanlardanlardı. Ancak herkes, kendi gemisinin şivesini taşımıştı Oçena'ya doğal olarak. Tek bir köyde ve birarada yaşamalarına rağmen, bu farklılıklarını yüzyıllar boyu yaşatabilmişlerdi. Herkes Rumca konuşuyordu fakat, kimi "Staliya" kimi "Parxare" diyordu yaylalara. Bazısı "xortare", bazısı "xolxone" diyordu yeşil otlara. Birisi "etrepo" derken, diğeri "niko" diyordu yenmeğe. Dünün karşılığı olan "opse" bazılarında "extes" olarak karşılık buluyordu, Yunanistan'ın Attica ile İpiros şivesini yansıtarak. Hatırı sayılır sayıda kişinin, genelde isimlerin sonuna, daha eski bir Elence şive formatında "pedi-n, raşi-n, skafidi-n, kalathi-n" örneklerinde olduğu gibi, "n"yi ekliyordu. Önemli bir kısım ise bu örnekleri, "pedi, raşi, skafidi, kalathi" gibi kullanıyordu. Yukarıda "an" diye bilinen çağrı özelliği taşıyan önek, karşılığını "ara" olarak buluyordu Aşağı Oçena'da. Yakın komşumuz Alithinoslular şiirsel konuşurlarken, daha çabuktu Oçenalılar. Bu dile, İslâm'la gelen birçok Arapça kelimenin yanı sıra Anadolu Türkçesi de katılmıştı. Bunlar uzun yıllar tamamlayıcısı olmuştu bu dilin. Rusların Trabzon'u işgalleri sırasında, Of-Bayburt arasındaki yolu açmalarına kadar, sahil ve şehir merkezleriyle pek haşır neşir olamayan, kırsalda ve içine kapanık bir köyün kozmopolit yapısının örnekleriydi bu farklılıklar. Bu nedenle diyebiliriz ki, Oçena küçük bir Karadeniz'di, Anadolu'nun küçük bir örneğiydi.
Dörtte biri gitti Başta beş aileden başlayan köy nüfusu, 2000 yılı sayımlarına göre, toplam 8,355 kişiye ulaşmıştı. Bugün bu sayının dörtte biri dahi köyde kalmadı, umutsuzluğun umut görüntülü dalgasına kapıldı ve köyü terk etti. Geride kalanlar da terk etmek üzere. Umutla başlayan bir tarih, dramatik geçişlerden sonra, hüzünle karışıp nostaljiye bırakıyor kendini. Ve Oçena yazılmamış doğum sancılarına, unutulmuş anılarına, dillendirilmemiş hikâyelerine, hatta anlatılmamış kaful altı aşklarına ağlayarak yalnızlaşıyor. Binlerce yıllık, antik ve muhteşem bir kültürün kalıntılarını sırtında taşıyan Oçena yok oluyor. Bir Anadolu rengi daha solup gidiyor gözlerimizin önünden. Bir yıldız daha kayıp gidiyor. Sonuçta kullandığı antik dil de can çekişiyor... Köyü terk eden her umutsuz, her çaresiz göçenle birlikte, kişinin taşıdığı farklılıklar, bildiği fazlalıklar da arkasından süzülüp gidiyor. Kapitalizmin pençesinden, medyanın talanından, yabancılaşmadan, inkâr ve ihanetten artakalanı, hafızasının bir köşesinde saklayabilenin de ölümüyle, bir damarı daha cansızlaşarak bu dilin, nice kelimeleri de silinip gidiyor. Güzelim koca bir kültür tarihe karışıyor, arkasında ağlayanı kalmadan. İhanet edenlerin utanmadan, "insanız" diyebildikleri bir dünyadan. Dünyadan bir dil daha eksiliyor... Koca şehirlerin varoşlarına dağılan Oçenalıların, isteseler de konuşamayacakları, bir kenarda tek başına oturup bir Oçenalının, nostaljisini dahi mırıldansa kurtaramayacağı dili yok oluyor. Karadeniz'in, Anadolu'nun "Romeyika"sı ölüyor. Hızla yaklaşan sonda, son kelimenin, son fısıldanışının ardından, artık sonsuza dek bir daha sesi çıkmayacak bu dilin, dalgalar halinde yayılıp uzay boşluğunda, buluşup kucaklaşamayacak kardeşleriyle. Ve bu dilde sevmenin karşılığı olan "ağapi" kelimesi, ses olup bir daha sevişemeyecek sesten sevgilileriyle.

MRTHADIS

Todays modern Pontian has been divided and forced to move from nation to nation wondering who he really is. Muslim or Christian a Pontian is of Greek origin if he denies it or not. Pontos is held under heavy occupation by Turkish Forces while most of the Pontian people have been displaced because of the Genocide of WW1 against their people. Enotita Believes todays Pontian needs unity and a voice to save its culture from disappearing. It is with this one belief that we believe in the uniting of all Pontian Cultural Societies and Organizations in and outside of Pontos into a Government in Exile for the Pontian people. Once this is created the Government can apply for UNPO membership and slowly give them a voice in the world stage. The Next step after this would be this Enotitan Government in Exile joining forces with other Enotitan nationalities inside Turkey for creation of a Political Party to represent Enotitan Nationalities inside Turkey so that Turkish Nationalism does not fully complete its policy of Genocide.The next step will be to petition the Turkish Government to Recognize the Genocide of the Pontian people and Recognize Modern Pontians or 'Rum' of the region as part of the Greek minority inside Turkey.

HEMSIN

Hemşin
Prof. Muradyan, ‘Khaçikyan‘ın ‘Hamşen Ermenileri Tarihinden Sayfalar‘ başlıklı araştırmasında Hemşin adını taşıyan topluluğun kimliği, kökeni, tarihi, kültürü ve kısmen de diliyle ger-çekten ilk kez tanışma olanağı bulduklarını ‘özellikle’ vurgulama ihtiyacı hissediyor. Khaçikyan, ‘Bu incelemede Hamşen Ermenileri tarihinin en son verilerin ışığında bilimsel değerlendirilmesini yaparken, bilinen ama darma-dağınık olan tarihi, coğrafik ve etnik konuları ilk kez derlemeyi ve aydınlığa çıkarıp araştırarak özetlemeyi deneyeceğiz‘ diyerek konuya girmektedir. Ermenistan’dan göç ederek Hamşen’e yerleşen Ermeni nüfusunun anava-tanını belirlemiş olduklarını belirten Khaçikyan, ‘kaynaklara‘ dayanarak şu bil-gileri veriyor: ‘...kanıtların ışığında Şapuh ve Hamam Amatunilerin yöne-timinde Hamşen’e göç eden Ermeni nüfusunun ezici çoğunluğu Amatunilere bağlı süvarilerle köylüler olup Ermenistan’ın yüreği sayılan Ayrarat eyal-etinden gelmiş oldukları rahatlıkla ifade edilebilir.’ (s.17) ‘Bu göçler‘ hakkında daha da ayrıntılı bilgi aktarma ihtiyacı hissederek şöyle diyor: ‘...daha sonraki yüzyıllarda Hamşen dağlık bölgesinin geçit vermeyen vadileri, Ermenistan’ın değişik bölgelerinden, özellikle Hamşen’e sınır komşusu Yüksek Ermenistan bölgesinden göç eden yeni topluluklara da yurt olmuştur, fakat Ermeni Hamşen’in kurucuları, kuşkusuz Şapuh ve Hamam Amatuni’ler önderliğinde Arap boyunduruğuna karşı silaha sarılarak onları yenen ve kendilerine yeni bir vatan kazanan Ayrarat eyaletinin Argatsotın ve Kotayk bölgelerinden gelmiş yiğit insanlardı.(s.18) Khaçikyan, Hamşenliler’in yerli halklarla olan çatışmaları hakkında da bilgiler veriyor: ‘...Karadere ve Hopa yörelerine yerleşen Hamşenliler’den bahsetmiştik. Asıl Hamşen’e doğu ve batıdan komşu olup benzer doğa ve iklim koşullarına sahip bu yöreler ta eski tarihlerde Hamşenliler’in dikkatini çekmiş ve onlar adım adım ilerleyerek buraları zaptedip yerleşirlerken doğal olarak yörenin eski toplulukları olan Rum ve Lazlarla çarpışmalara da girmişlerdir...’ (s.42) Khaçikyan, şu şoven ifadeleri kullanmakta bir sakınca görmemektedir: ‘...K.Koch, çok erkenden islamlılğı kabul etmiş bir ailenin oğlunun, Cemil yöresi derebeyinin evine konuk oldu ve dış görünüşünden ‘Onun damarlarında özellikle Ermeni kanı dolaştığını ‘farketti.‘ (s.36-37) Khaçikyan bununla yetinmeyerek Hamşenlileri ‘yüceltmek‘ için komşu halkları aşağılamaya çalışmaktadır. Bunu yaparken, kim odukları belli olmayan ‘görgü tanıkları’ndan medet ummaktadır: ‘... Görgü tanıklarına göre, onlar komşuları olan Rum, Laz, ve Gürcü’lerden farklı olup yiğit, özverili, dürüst ve içtendirler. Dahası yabancılarla evlenmezler...’(s.41) Khaçikyan, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ‘millet‘ kavramıyla ilgili genel kabul gören bir tanımlamayı aktarıyor: ‘... Herhangi bir ulusal–etnik kimliği tesbitinin önemli belirleyicisi, onun mensup olduğu diniydi. Rum, Laz, Gürcü, Ermeni ve başka ulusların islamiyeti kabul eden temsilcileri kendilerini ‘müslüman‘ ve ‘Osmanlı‘ diye tanıtıyorlardı...’ (s.40) Bu cümleden sonra, İslamiyeti kabul eden diğer ‘etnik gruplar’ın da kültürel ve dilsel varlıklarını yaşatmaya çalıştıklarını göz ardı ederek Hamşenlileri yine ‘yüceltme‘ yolunu seçmektedir: ‘ ...Fakat Hamşenliler İslamlığı kabul ettikten sonra dahi dillerini, yani Hamşen Ermenicesi dialektini, coğrafik terimleri, dağ, nehir, vadi, vb. yer adları ile gelenek–göreneklerini, şarkı, şiirlerini korudular ve korumayı sürdürüyorlar.’ (agy.) ‘Usta bir akademisyen‘ olduğu anlaşılan Khaçikyan, bu ‘bilimsel makale‘ sinde esas olarak Hamşenlilerin ‘Ermeni‘ olduklarını ‘deliller’ e dayanarak ispatlamaya çalışıyor. Bunu yaparken ırkçı yaklaşımlar sergiliyor ve Hamşenlilerle aynı coğrafyalarda yaşayan diğer ‘etnik gruplar’ı aşağılama yoluna gidiyor. Yapmaya çalıştığı şey bize hiç de yabancı değil! Kitabın ikinci bölümünde, ‘Türk araştırmacılar‘ başlığı altında şu kısa not düşülmüş: ‘L.Khaçikyan’ın dikkate değer belgeselini sunarken, Hemşin konusunda bizim araştırmacılarımızdan bazılarının düşüncelerini de ona ekleyip okuyucuya karşılaştırma olanağı sağlamanın faydalı olacağını düşündük.‘ (s.47) Bu bölümde ilk olarak Sakaoğlu M.Ali’nin ‘Dünden Bugüne Hemşin‘ başlıklı çalış-masından özet ve tırnak içinde ‘alıntılar‘ yapılarak bazı eleştiriler getiriliyor. Sakaoğlu’nun çalışmasının 32. sayfasında tırnak içinde yapılan son alıntı şu cümleyle bitiyor: ‘ ...Kıyı komşuları Lazlardan kız alıp vermeyi pek sevmediklerinden, eski öz gövde yapılarını koruyabilmişlerdir .‘ (s.52) Khaçikyan gibi Sakaoğlu da komşu bir ‘etnik grup’a karşı şoven bir tutum sergiliyor. Bağdik Avedisyan da şoven tutumu eleştirmeyerek ve aynen aktararak aynı ‘hata’yı sürdürüyor. Bu bölümde ‘alıntı‘ yapılan ikinci çalışma Hale Soysu’nun ‘Kavimler Kapısı–1‘ adlı kitabı. Yazarın ifade düzenine sadık kalınarak bazı özet ve tırnak içinde ‘alıntılar‘ yapıldığı görülüyor. ‘Alıntılar yapılan son çalışma ‘Hemşinli Etnik Kimliğine Antropolojik Bir Bakış’Yazarı Erhan G.Ersoy. Bu çalışmadaki ‘Köy Kahvesi sohbetleri'nden de ‘alıntı‘ yapmakta bir sakınca gözükmüyor: ‘...Hemşinlilerin yakın komşuları olan Lazlarla ilişkilerine de değinen yazar Laz-Hemşin rekabeti üzerine söylenmiş bazı sözler de aktarıyor: ‘Lazdan evliya, koyma avluya ‘veya‘ Laza elini veren kolunu kaptırır‘ gibi sözler Hemşinde çok yaygın. Hemşinli yetişkinlerin Lazlar için aşağılayıcı sözlere kullandıklarını, ‘kan davası‘ gibi barbarca alışkanlıkları olduğunu , ‘eskiden dinsiz veya gayri müslim‘ olduklarını söylediklerini anlatan yazar, buna karşın Lazlar’ın da Hemşinlileri ‘kumarbaz, içki içen, Ermeniden dönme bir halk‘ olduklarını söylediklerini ekliyor...’(s.58) Kitabın üçüncü bölümünde ise, başta değindiğim gibi yazarı, telif mi tercüme mi olduğu belirtilmeden ‘Ermeni Bayramları’na yer veriliyor. Bu bölümle ilgili olarak Bağdik Avedisyan, ‘Çevirenin Önsözü’nde şu açıklamayı getiriyor: ‘... burada Hamşen konusuyla doğrudan ilgili görünmemekle birlikte bazı Ermeni bayramlarının geleneksel yorumlarını sunuyoruz. Bunlar putperest dönemlerden beri kutlanagelen, ama Hıristiyanlığın kabulüyle bazen isim bazen da kabuk değiştiren en eski Ermeni bayramlarıdır.... Bu bölümleri, Hemşin araştırmacılarının daha sonraki çalışmalarına yararı olur düşüncesiyle ekledim ki araştırmalar ‘sakat‘ olmasın ‘doğmasın...’ Levon Khaçikyan’ın makalesi, ‘Hemşin Gizemi‘ adlı kitabın ana gövdesini oluşturuyor. Bu tür ‘bilimsel makaleler’de aranan ‘özellikler’e ‘büyük bir ustalıkla‘ uyulduğu görülüyor. Hamşenlilerin ‘gururlarını okşayarak ‘onların‘ komşularından farklı olarak yiğit, özverili, dürüst ve içten ‘olduklarını özellikle vurgulama ihtiyacı hissediliyor. Acaba dünyanın bütün halkları yiğit, özverili, dürüst ve içten değil midir? Makalesi dikkatle, incelendiğinde, esas olarak, özellikle Türkiye Hamşenlilerine yönelik Ermeni resmî tarih tezlerini aktarmaya çalıştığı görülmektedir. Khaçikyan, Sovyetler Birliği’nin onbeş birlik cumhuriyetinden biri olan Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin bir yurttaşı ve Bilimler Akademisi üyesidir. Kullandığı metot ve varmak istediği nokta bakımından, Bağdik Avedisyan‘ın ‘Çevirenin Önsözü’nde adını andığı Prof.M.Fahrettin Kırzıoğolu’ndan bir farkı var mıdır? Khaçikyan, halkları içten içe bir ‘ Hıristiyan-Müslüman ‘kamplaşmasına sevketmeye de büyük bir çaba harcıyor. İslamiyeti seçen ‘etnik gruplar’ın daha önce illâ Hırıstiyan olduları gibi bir saplantı içinde olduğu anlaşılıyor. ‘Paganlık‘ diye bir inanışın bulunduğunu kabullenmek istemiyor. Hamşenlilerin Sovyetler Birliği’ndeki sayıları hakkında tahminden öte bilgi veremediğini de görüyoruz! Prof.Paruyr Muradyan ve Bağdik Avesyan’ın kitabın başında yer alan makalelerinde belirttikleri ‘küçük kısaltma ve yetkili tanımlamalar ‘veya‘ birtakım küçük eklemeler ve bir iki düzeltme‘, diğer komşu halkları aşağılayan şoven ifadelerle ilgili neden işletilmemiştir? Komşu halkları aşağılayan ifadeler, en azından makaleyi Türkçeye tercüme eden Bağdik Avedisyan tarafından bazı dipnotlar konularak eleştirilebilir ve aynı görüşte olunmadığı belirtilebilirdi! Makalede ‘küçük kısaltmalar ve yetkili tanımlamalar ‘veya‘ birtakım küçük eklemeler ve bir iki düzeltme ‘yapan Prof.Paruyr Muradyan da, bu makaleyi Türkçeye tercüme eden ve kitabın ikinci bölümündeki ‘alıntıları’ı işine geldiği noktada özet ve tırnak içinde yapan Bağdik Avedisyan da Levon Khaçikyan gibi resmî tarih aktarıcılığı yaparak, yalnızca ‘Hamşen Tarihi’ni karartmıyorlar, Hamşenlilere komşu diğer halklar arasına düşmanlık tohumları ekiyorlar. ‘Hemşin Gizemi‘ adlı kitap, 1992’de ‘Ant Yayınları’ndan çıkan ‘Lazlar’ın Tarihi‘ ve 1996’da yine ‘Belge Yayınların’nın yayınladığı ‘Pontos Kültürü‘ adlı kitaplarla benzer özellikleri taşıyor. Bu kitaplar ilgili ‘etnik gruplar’ın dil, tarih, kültür, gelenek ve görenekleri hakkında bilgi vermekten daha çok bu ‘etnik gruplar’a yönelik diğer resmî tezlerinin derin izlerini taşımalarıyla dikkat çekiyorlar. ‘Hemşin Gizemi‘ adlı kitabın ana gövdesini oluşturan ‘Hamşen Ermeni Tarihinden Sayfalar‘ adlı makaleye (ve ‘Birkaç Söz‘ ve ‘Çevirenin Önsözü’nü yazanlara) göre Hamşenliler Ermeni; ‘Lazlar’ın Tarihi’ne göre Lazlar‘Gürcü’ / Kartveli; ‘Pontos Kültürü ne göre ise‘ Pontus(lu)lar ‘Elen’dir! Hamşenliler Ermeni resmî tarih tezlerinin; Lazlar ‘Gürcü‘ / Kartveli resmî tarih tezlerinin ve ‘Pontus(lu)lar’ ise Elen resmî tarih tezlerinin insafına terkediliyor! İlgi çekici olan bir diğer nokta, yukarıda adlarını andığım kitaplar ister telif, ister tercüme olsun yazarlarının veya yayınevlerinin ‘Sosyalist‘ en azından ‘muhalif sol‘ kimlikli olmalarıdır. Amaçlarının şu ya da bu şekilde resmi ideoloji aktarıcılığı yapmak olduğu anlaşılan yazarları bir kenara bırakırsak, ’sosyalist‘ veya en azından ‘muhalif sol‘ kimlikli yayınevlerinin, Türkiye’deki resmî tarih tezlerine karşı, dış resmî tarih tezlerinin derin izlerini taşıyan bu tür kitapları yayınlamaları anlaşılabilir bir durum değildir. Bu tür kitapların bazı yayınevleri tarafından ‘gözü kapalı‘ yayınlanmasının, ’muhalif sol‘un ‘ milliyetler sorunu’na hiç kafa yormamış olmasından kaynaklandığı açıktır. Bazı yayınevlerinin ‘etnik gruplar’la ilgili yayınlarında nesnel gerçekliği yansıtmayan düzeysiz ve özensiz ifade ve ‘saptamalar’ karşısında daha dikkatli davranacağını ve ‘kaş yaparken göz çıkarmayacağını‘ ümit ederim.

6 -7 Eylül Pogromları

Avrupa Pontos'lu Rum Dernekleri Federasyonu'nun, Frankfurt'ta SKD tarafından düzenlenen 6 -7 Eylül Pogromları "Utandıran Tarih" belgesel fotoğraf sergisine mesajı

SKD Yönetim Kurulunun saygı değer hanımefendileri, saygı değer beyefendileri, değerli ev sahipleri, değerli konuklar, davetiniz için Avrupa Pontos'lu Helen Dernekleri Federasyonu adına, sizlere yürekten teşekkür etmek istiyorum.
Bayan Dimitra Schickl - Papadopoulou

O, bilinen Eylül 1955'ten sonra birçok Rum bir daha geri dönmemek üzere yurtlarını terk ettiler. Fakat yüz yıllar boyu sevgiyle andıkları şehirlerinin İS TİN POLİ (kelimesi kelimesine tercümesi, "Şehrin içinde" anlamına geliyor) adı, belleklerinde ebediyen kaldı. Bu isimden yeni dilde kullanılan İS TAN BUL ismi türetildi.

O gün, 1955'in Eylül ayında felç olmuş bir sessizlik hâkimdi. O günün dünya politikasının, gerçeği, çıkarlara bağımlı olarak yarım ağızla kabul senaryosu hâkimdi.

Ta ki, bu güne kadar neredeyse aradan yarım asırlık bir zaman geçmiş olmasına rağmen ağızlardan, pişmanlığı ve özrü dile getiren tek kelime çıkmamıştır.

Suçun işlendiği o tarihte soru aynen şöyleydi: Kardeşim, bana saldırıp dövdün; dükkanımı, evimi, çocuklarımın okulunu talan ettin; benim için kutsal olan kiliseme tecavüz ettin; niçin? Ben sana ne yaptım?

O zaman bu sorulara verilmesi gereken bir çok cevabı olabilirdi.

Şimdi ben, o zamanki saldırı ve talana maruz kalanların sonraki kuşağından bir insan olarak aynı soruyu, o saldırıları ve talanı gerçekleştirenlerin sonraki kuşaklarına soruyorum: Kardeşim, baban niçin benim babama saldırıp dövdü? Neden onun dükkânını benim okulumu tahrip edip, yağmaladı? Neden bizler için kutsal olan kilisemize tecavüz etti? Neden; babam size ne yaptı?

Sorduğum kişi omuz silkiyor. Yoksa başka bir cevabı var mı? Alevlerin yuttuğu ateşe ve giderek külleşen korlara bakmak öyle kolay değildir. Belki de buna cevap olacak söze de gerek kalmamaktadır.

Acaba sözlerin gücü, bunca yıl susmanın ardından söylenmesi gerekeni, söylemeye yetmiyor mu ?

Anlaşılan sessizlik felç ediyor; konuşturmuyor. O zaman dilsizler gibi yap, bir işaret ver, o da anlaşılır.

Mesela bu işaret, yıkılmaya yüz tutmuş, amacına aykırı kullanılan kiliselerin, gerçek amaçlarına uygun kullanımı için sahiplerine geri iade edilmesi olabilir.

Bununla sadece bir nebze kültürel değerin kurtuluşunu sağlamakla kalmaz, aynı zamanda en temel insan hakkı olan dini inanç özgürlüğünün de, yeniden hayata geçirilmesi sağlanmış olur. Bu işaret, yapılan haksızlığın düzeltilmesi ve normal yaşama yeniden dönüşün bir adımı olabilir.

Bir işaret ver, söze gerek yok, bir işaret! Bu dil herkes tarafından anlaşılacaktır!

Bu gün tam da burada, kalpten gelen, açık ve net, bazı işaretler verilmektedir. Herkesçe anlaşılan bu işaretler hiç bir yanlış anlaşılmaya meydan vermemektedir.

Benim Pontos'lu Helen atalarım da milattan çok daha önce Karadeniz yöresinde bir çok halkla barış ve iyi komşuluk içinde birlikte yaşıyorlardı.

Avrupa'daki gelişmeler Boğaz içinin (Bosporus) dünyasını da kendine göre değiştirdi. Geçen yüzyılın başlangıcında benim halkım da, yurdundan kovulmaya ve acılara maruz kaldı. Belki günün birinde, hem de aynı kurum tarafından tıpkı buna benzer bir de bu gerçekleri dile getiren bir dokümantasyon yapılır.

Tarih bunun senaryosunu şimdiden yazmaktadır.

O günden bu güne birçok şey değişti, fakat halklarımız arasındaki güven tıpkı taze bir filiz gibi çok yavaş gelişiyordu.

Ve o gün Eylül 1955 geldiğinde bu taze filiz, İstanbul ve İzmir sokaklarında her şeyi kırıp döken güruhlar tarafından tepelendi.

Bellekler hala taze, tarih ne günlerle ne de aylarla ölçülür; seneler Tarihin en küçük ölçüleridir.

Bu gün burada görgü tanıkları, resimleri fotoğrafları izledikçe aradan bu kadar zaman geçmesine rağmen, o günlerin dehşet dolu saatlerini gözlerimizin önüne seriyorlar. İnsan, onların donuk bakışlarla gizlemeye çalıştıkları içlerinde kabaran korkuyu, açıktan hissediyor.
Çünkü izlediği fotoğraftan, hemen kapı komşu olduğu harabeye çevrilmiş okulu hatırlıyor. Sadece bir an gülümsüyor; parlayan gözleri yaşlarla doluyor ve hafiften başını sallayarak, bu güne kadar belleğine derin kök salmış bu yapılanları, hiç bir şekilde anlayışla karşılamadığını ima ediyor.

UTANDIRAN TARİH,
fakat gerçek bir tarih.

Dileriz bu sergi, bugün burada, yarin bir başka yerde, diğer günler bir çok yerlerde gösterilir. Bu tavır barışı teşvik etmektedir.

Böylesi etkinlikler, halklarımız arasındaki ilişkilerin normale dönmesine hizmet etmektedir.

Frankfurt, 26 Şubat 2000, “Utandıran Tarih” fotoğraf sergisinden izleyenlerden bir görüntü

Yan yana olmak, iyi komşuluk ilişkileri içinde birlikte olmaya dönüşmelidir.

Tıpkı bir zamanlar atalarımızın yüz yıllar boyu başardığı, etnik ve dini farklılıklara rağmen, barış içinde bir arada yaşamın, yeniden hayat bulması için uğraşmaya değer.

Bu tarihten çıkarılması gereken ders, barış içinde bir arada yaşamamızın temeli olmalıdır.
Bilgi çağında sesini yükselten vatandaş, -ki böyle olmasını diliyoruz- farklı pozisyonları, harekete geçmek için birleştirmenin bir vesilesi haline getirir. Bir yerlerde suçlu aramak, bizim sorunlarımızı çözmeyecektir. Başkalarının ne yapması yada yapmak zorunda olması gerektiğini düşünmeksizin, yada birlerinin bizi zorlamasında dolayı kendimizi "mecburiyet..." altında hissetmeksizin, görevlerimizi yürekten sahiplenip, somut adımlar atmamız sorunlarımıza çözüm olacaktır.

EFCHARISTO, ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM, DANKE SCHÖN.

Dimitra Schickl - Papadopoulou, Avrupa Pontos'lu Helen Dernekleri Federasyonu 2. Başkanı

Frankfurt, 26.03.2000
Türk toplumunun Anlına sürülmüş Kara bir leke: 6 – 7 Eylül Pogromları

Türk toplumunun Anlına sürülmüş Kara bir leke: 6 – 7 Eylül Pogromları

Verein der Völkermordgegner e.V. Frankfurt / Main
Soykırım Karşıtları Derneği (SKD); Kontakt : Ali Ertem Tel.: 0049/69/5970813; E-Mail: skd@gmx.net


Türk toplumunun Anlına sürülmüş Kara bir leke: 6 – 7 Eylül Pogromları

“Bak ben sana bir örnek daha vereyim. 1974’deki Kıbrıs Harekâtı. Eğer Ö.H.D. olmasaydı, o harekât, yani iki harekât da o kadar başarılı olabilir miydi? Harekât başlamadan önce Özel Harp Dairesi devredeydi. Adaya, bankacı, gazeteci, memur görüntüsü altında Özel Harp Dairesi elemanları gönderildi ve bu arkadaşlarımız, adadaki sivil direnişi örgütlediler, halkı bilinçlendirdiler. Silahları 10 tonluk küçük teknelerle adaya soktular. Sonra 6-7 Eylül olaylarını ele al. -Pardon Paşam anlamadım. 6-7 Eylül olayları mı? -Tabii. 6-7 Eylül de, bir Özel Harp işiydi, Ve muhteşem bir örgütlenmeydi. Amaca da ulaştı...(Paşam bunları söylerken benden de soğuk terler boşanıyordu). Sorarım size, bu muhteşem bir örgütlenme değil miydi? -E, evet Paşam!”
(Fatih Güllapoğlu’nun Emekli Orgeneral Sabri Yirmibeşoğlu ile görüşmesi; “Türk Gladio'su İçin Bazı İpuçları”, Tempo Dergisi, S.24, 9-15 Haziran 1991, s.24-27 aktaran Recep Maraşlı)

Bağrından Helen medeniyeti fışkıran Anadolu, gittikçe azaltılan ve en son ferdine kadar tüketilmek istenen Helen sahiplerini 6 -7 Eylül pogromlarından sonra, kısa bir zaman dilimi içerisinde kaybetti. Vefakâr, çalışkan ellerinin yarattığı sayısız değerlerini, taşınır, taşınmaz mallarını, kiliselerini, mezarların, binlerce yıllık tarihlerini hüzün ve gözyaşları içinde terk ettiler. Suçları günahları olmadığı halde dövüldüler, işkenceye maruz kaldılar, katledildiler, tecavüze uğradılar, korkutuldular, insanlığın bittiği, karanlığın çöktüğü bir mahşerde, yapa yalnız kaldılar; öz be öz, gözlerinin bebeği kadar sevdikleri binlerce yıllık yurtlarından sanki bir düşman gibi kovuldular. Yok olma noktasına kadar azaltıldılar.
Şimdi zulüm bizim kapımızda!

1915’ten 1955’e gelindiğinde aradan 40 yıl geçmiş. Devlete egemen olan zihniyet, 40 yıllık etnik ve mezhepsel yok etme harekâtını yeterli görmemiş. İngiltere’nin sömürgeci çıkarları sayesinde devletin eline yeni bir fırsat daha geçmiş. Kendinden saymadığı vatandaşlarının ve komşusunun fırsatını kollayan fırsat düşkünü zihniyet, masumun tepesine bindiği gibi, sadece “yeni” bir etnik arındırma harekâtını başlatmakla kalmamış, kendini, eninde sonunda kuzey Kıbrıs’ın işgaline, sonuçta da Ankara’ya bağlı kukla bir devlet (KKTC) ilanına kadar götürecek olan “garantör” konumuna getirmiştir.

Tamamen bilinçli, öngörülü ve planlı olarak tezgâhlanan 6 – 7 Eylül olayları, Cumhuriyetin vitrininde duran büyük şehirlerdeki etnik unsurlarının da son bir hamleyle yok edilmeleri girişimiydi. Devlet, bu politikasını hem o günlerde sürdürülmekte olan Kıbrıs görüşmelerinde bir şantaj, hem de İstanbul ve İzmir’in kadim halklarından kurtulmak için bir fırsat olarak kullandı.
Saldırılar, Atatürk’ün Selanik’te doğduğu eve Yunanlılarca bir bomba atıldığı haberinin yayınlanmasıyla birlikte başlamıştı.
“Atatürk’ün evinin bombalanması” olayının, Türk devletinin tertiplediği bir provokasyon olduğu daha o günlerde Yunan makamlarınca ortaya çıkarılmıştı. Olayla ilgili olarak Selanik Hukuk Fakültesi’nde burslu öğrenci olarak okuyan ve bir Türk ajanı olan Oktay Engin ve Selanik Başkonsolosluğu Kavası Hasan Uçar yakalanmışlardı. Yaptığı işi “kahramanlık” olarak savunan bombacı Oktay Engin’in daha sonra polislik görevine devam edip, Nevşehir Valiliğine, Emniyet Genel Müdürlüğü Planlama Daire Başkanlığına kadar yükseldi.
Olayların kapsamlı bir devlet politikasının ürünü olduğu, 30 yıl sonra bir Türk generalinin (Org. Sabri Yirmibeşoğlu) itirafı ile “Özel Harp Dairesi” adına sahiplenilmiştir. General, Kıbrıs’ın işgaline varan hazırlıkların da ÖHD’nin işi olduğunu anlatmaktadır. “Özal Harp Dairesi”nin Kıbrıs’taki örgütlenmelerinin başlangıç tarihi de 1955’e dayanır. Kıbrıs Türkleri içinde “Volkan”, “9 Eylül” gibi kontrgerilla örgütleri de bu tarihlerde örgütlenmiş, 1958 yılında ise, bizzat Türk Generallerinin örgütlediği “Kıbrıs Türk Mukavemet Teşkilatı” adıyla merkezileştirilmiştir. 1974 işgaline kadar geçen süre içindeki “Özel Harp dairesi”nin çalışmaları bu kanaldan yürümüştür.
Kıbrıs’ın işgal edilmesi imparatorluk siyasetinin devamıydı
1950’lili yıllarda halen bir İngiliz sömürgesi olan Kıbrıs’ta, bağımsızlık mücadelesi yükselmektedir. Bağımsızlık mücadelesini daha çok Kıbrıslı Helen yurtseverler üstlenmiş bulunmaktaydılar. “Bağımsız Kıbrıs”ın sonuçta Yunanistan ile birleşmesine kesin gözüyle bakan TC, bunu önlemek için Kıbrıs bağımsızlık mücadelesine karşı, sürekli olarak İngiliz yönetiminin yanında yer aldı. Sorunu Birleşmiş Milletlere taşımadan kendi inisiyatifinde çözmeye çalışan İngiltere Başbakanı Eden’in önerisi ile taraflar, 29 Ağustos 1955’de Londra’da düzenlenen bir konferansta bir araya geldiler. İngiltere, Türkiye ve Yunanistan Dışişleri Bakanları Mc Millan, Stefanapulos ve F.Rüştü Zorlu’nun katıldıkları Londra Konferansı başarısızlıkla sonuçlandı. Yunanistan Adanın bağımsızlığını ve “self determination” hakkının tanınmasını istiyordu. İngiltere ileri tarihlerde Anayasal bir özerklik vermeyi öneriyor; TC ise Kıbrıs’taki statü değişikliklerine karşı çıkarak, tek değişikliğin Adanın Türkiye’ye verilmesi olabileceğini savunuyordu. Zaten tıkanmış olan konferans o sıralarda Londra’da görüşmelerde bulunan TC Dışişleri Bakanı Zorlu’nun Selanik olayını kınayarak ayrılmasıyla kesilmişti.
6-7 Eylül’de içe, Kıbrıs’ta dışa doğru gelişmenin bir iç bağlantısı vardır; 1964 Bağımsız Kıbrıs’ta Yunanistan’la birleşme politikasının ağırlık kazanmasına karşılık; İstanbul’da Rum ve Ermenilere ait gayri menkul ve Vakıf mallarının alınıp satılmasına konan ambargoyla; 1974’de Kıbrıs’ın işgal edilmesiyle İstanbul’da kalmakta direnen Rumların da mal mülklerini bırakarak Yunanistan’a göç etmeleri ile sürmüştür.
1923’te imzalanan Lozan antlaşması uyarınca Kıbrıs üzerinde hiçbir hakkının olmadığını teyit eden Türkiye, sömürgeci İngiltere’nin tetikçiliğini kabullenerek, Kıbrıs üzerinde yeniden “hak sahibi” olmayı başarmıştır. İngiltere, Kıbrıs’ta görülmesi gereken bütün kirli işlerini (katliam, işkence, sürgün, talan) tetikçisine bırakmıştır. TC devletinin yardımıyla, bağımsızlığı için savaşan Kıbrıs halklarının bölünmesini başarmıştır. Yüz yıllardır bir arada yaşayan, biri birlerinin dillerini bile konuşa bilen iki halkın arasına adeta bir kama sokarcasına, bir “Türk-Rum” ayrımı yaratarak, Kıbrıs halklarının kendi kaderini tayin hakkına engel olmuştur. Böylelikle adadaki sömürgeci varlığını bu günkü Avrupa birliği koşulları atında bile sürdürmeyi başarmaktadır.

Bütün bu gerçekler göz önünde bulundurulduğunda, 6 – 7 Eylül pogromlarının vebalini de kısmen omuzlarında taşıyan İngiltere’nin, 1915 soykırımını en ince detaylarına kadar takip edip, bilen bir devlet olmasına rağmen, neden hala tanımaya yanaşmadığını anlamak herhalde zor olmayacaktır. Eğer ki, Türkiye’nin demokrasi güçleri, ilerici aydınları olarak bizler, İngiltere’nin, 25 Ekim 1921de Malta hapishanesinden salıverdiği İttihatçı soykırım suçluları ile KKTC arasındaki bağı doğru anlayabilirsek, tarihi geçmişimizle yüzleşmede de, doğru bir çizgi yakaladığımızdan emin olabiliriz demektir.

Soykırımı inkâr eden zihniyetin 6 – 7 Eylül pogromlarını kabullenmesi mümkün değildir

6 –7 Eylül 1955. Henüz Tarih bile sayılmayacak kadar yakın bir geçmiş. Olayların hem faillerinin hem de kurbanlarının, çoğunlukla yaşadıklarını var saymak, herhalde yanlış bir saptama sayılmaz. Koskoca bir insanlık âleminin bildiği, yerli ve yabancı yüzlerce ve hatta binlerce insanın tanık olduğu, kendi ağızlarından aktarılan yukarıdaki itirafların yanı sıra, kendi görüntüledikleri fotoğrafların bile tüm çıplaklığı ile ortaya serdiği bu gerçekler nasıl inkâr edilebilir? Bu kadar ayan beyan olan bir gerçeği bile inkâra kalkışan bir zihniyetten, toplumun geçmişi ile yüzleşmesi önündeki engelleri kaldırmasını beklemek ne kadar mantıklıdır? Hiçbir vicdani kaygı taşımaksızın, daha “dün” sayılabilecek bir insanlık suçu olarak 6 – 7 Eylül pogromlarını, insanlığın gözüne baka baka inkâr edenlerin, 1915 soykırımı konusunda gerçekleri itiraf etmesi beklenebilir mi?

Eğer ki, devlet erkinin, gerçeklerin kamu vicdanında yargılanmasına zerre kadar tahammülü olsaydı, sivil toplum örgütlerinin (Tarih Vakfı, İnsan Yerleşimleri Derneği ve Helsinki Yurttaşlar Derneği), geçmişimizle yüzleşme babında çok ağırbaşlı, mütevazı bir girişimi sayılması gereken 6 – 7 Eylül fotoğraf sergileri, hem de açılış gününde eli sopalı çapulcuların baskınına uğramazdı. Türkiye’den 2500 km uzakta olan Frankfurt kentinde düzenlenen benzer bir serginin (İHD’nin yardımıyla SKD tarafından organize edilen ve aynı temayı işleyen “Utandıran Tarih” adlı fotoğraf sergisi) organizatörlerine, sürmanşetten “Ateşle oynadıkları” tehdidi savrularak, gözdağı verilmek istenmişti. (Bkz. 27 Şubat 2002 tarihli Hürriyet Gazetesi Avrupa eki)

6 – 7 Eylül pogromlarının üzerinden de 50küsür yıl geçmesine rağmen zihniyet değişmemiş; ne pogromcu güruhun nede onları sevk ve idare eden kriminal çetelerin, alışkanlıkları, davranışları değişmemiş. Teşkilat-ı Mahsusa (Özel Örgüt), Özel Harp Dairesi olmuş. Yalanın ve iftiranın karşısına, gerçeklerle karşı durma yetersiz kaldığından, kin ve nefret tohumları her yerde yeşerme imkânı bulmuş; toplumumuz biraz daha kirlenmiş, değişim olarak kabullenmemiz gereken bir gerçek varsa o da, katillerinizin yaşları biraz daha küçülmüş. Artık 1955’te yarattıkları tabloya, başka bir deyimle kendi yüzlerine bakamayacak kadar insanlıktan uzaklaşmışlar. Irkçı histeriyle şuurunu kaybetmiş vaziyette yine insanlığın karşısına ellerinde sopalarla çıkmışlar. Jenosit araştırmacıları bu durumu (kronikleşen soykırım inkârını), “soykırımın en son aşaması” olarak tanımlıyorlar. Artık rejimin son çaresi, geçmişte işlediği soykırım ve insanlık suçlarını, yeni insanlık suçları ile örtbas etme çaresizliği olmaktadır. Geleneksel olarak kitle katliamları ile bastırılan Kürt isyanlar (doğrusu halkın kendini savunma hareketleri), Trakya’da tezgâhlanan anti-Yahudi pogromlar, Dersim’in Kızılbaş Alevilerine vurulan soykırımcı darbe, Müslüman olmayan halkları maddi ve manevi çökertmek için çıkartılan ırkçı “varlık vergisi”, 6 – 7 Eylül pogromları, Kıbrıs’ın işgali, Çorum, Maraş, Sivas pogromları, insanlığa karşı işlenmiş suçlar zincirinin hiç kopukluk arz etmeyen birer halkalarıdır. Bütün bu olaylar, 1915 soykırımı ile tepeden tırnağa kirlenmiş bir rejimin kendine baskı, terör ve kitle katliamlarıyla “meşruiyet” kazandırma eylemleridir.

Ancak şunu unutmamak gerekir ki, insanlığın bir tahammül sınırı vardır. İnsanlık, soykırımı, terörü, işkenceyi, devlet politikası yapan ve girdikleri her yeri kan gölüne çeviren maceraperestlere haddini bildireli aradan henüz 62 yıl geçmiştir. Tüm dünyayı kana, ateşe boğan Almanya ve Japonya’nın kendi toplumlarını da, felaketlere sürükledikleri unutulmamalıdır. İnsanlığa karşı işlenmiş suçlar konusunda benzer konumda olduğu bilinen Türkiye Cumhuriyeti’nin, sanki hesap vermekten ebediyen muaf tutulacağını sanılmaktadır. Tahammül sınırının, Türkiye için geçerli olmadığını düşünenler müthiş bir yanılgı içindedirler. Eğer ki, Türkiye 1915’ten devraldığı inkâr ve imha siyasetinde ısrar ederse, hiç hesap etmediği bir bedelle karşılaşabilir. Bu bedeli, kuşkusuz günün koşulları, güçler dengesi tayin edecektir. Fakat bu faturanın, Türkiye Cumhuriyeti’nin ta kendisine mal olmayacağının da, hiç bir garantisi yoktur.

Barış ve halkların dostluğu için mücadeleden başka seçeneği olmayan insan hakları savunucuları, ülkelerinin toplumsal gerçeklerini doğru algılamak ve buna uygun çözüm önerileri sunmak zorundadırlar. Bizler geleceğimizin göz göre göre ateşe atılmasına seyirci kalamayız. Soykırımların, kitlesel kıyımların, pogromların mağdur ettiği halklara çamur ve iftira temelinde, tarihi gerçeklerin inkârı, geleceğimizi ateşe atma politikasıdır. Bu pervasız çılgınlığa “DUR!” demek için Türkiye sivil toplum örgütlerinin, ilerici insanlığının, aydınlarının, insan haklarına saygılı her ferdinin, insanlık adına bir sivil seferberlik başlatmaları gerekmektedir. Bunun için fazla “büyük” laflara gerek yoktur. Yürekten gelen davranışların gereği atılacak her küçük adım, ırkçılığa verilecek en anlamlı cevap olmanın yanı sıra, geleceğimizin teminatı olan barışın ve dostluğun da, temel taşları olacaktır.

Örneğin, Tarih Vakfı, İnsan Yerleşimleri Derneği ve Helsinki Yurttaşlar Derneği’nin, ortak çalışması olan "50. Yılında 6 – 7 Eylül Olayları" fotoğraf sergisi, İstanbul’un dışına çıkarılması, Türkiye ve Türkiye-Kürdistan’ı şehirlerinin tümünde düzenlenmesi, bunun için somut bir adım olabilir. Yeter ki, uzun erimli bir mücadelenin başlatılması için somut adımlar atılsın. Mücadelenin seyri içinde doğru yöntem ve araçların çeşitliliği ortaya çıkacaktır. Halkların sağduyusu ve gerçeklere olan saygısı, eninde sonunda sorumlu mercileri doğru tavır takınmaya mecbur kılacaktır.

7 Aralık 1970 Varşova, Soykırım Anıtı önünde Kurbanların anısı için diz çökerek Alman halkı adına özür dileyen
Federal Almanya Baş Bakanı Willi Brandt : İktidar ve Muhalefet politikacılarımıza örnek olması dileği ile

Gerçeklerle yüzleşmek, hatalarından ders çıkarmak, soykırımlara ve pogromlara maruz kalmış halklardan özür dilemek, açılan yaraları sarmak için maddi ve manevi özveride bulunmak, temsil ettiği devletin meşruiyetinden kuşku duymayan medeni cesaret (Civilcourage) sahibi dürüst devlet adamlarının işidir. Türkiye’nin soykırım inkârcılarına, pogrom kışkırtıcı çetelere değil; vicdanı temiz, topluma gerçekleri anlatacak ve mağdur halklardan özür dileyecek kadar cesur politikacılara ihtiyacı var!

Frankfurt, 10 Eylül 2007